KOLESTEROL

KOLESTEROL

Kolesterol nedir?

Kolesterol vücudumuzdaki tüm hücrelerde bulunur ve yağ benzeri bir maddedir. Vücudumuz günlük olarak yaklaşık 1 gram olan kolesterol ihtiyacımızın %75 ini kendi kendine üretmektedir. Kolesterolün vücudumuzda ana üretim merkezi karaciğerdir.(Yaklaşık %70'i) Vücudumuzda karaciğer haricinde üretilmesi gereken kolesterolün kalan kısmı böbrek üstü bezlerimizde, ince bağırsaklarda ve üreme organlarımızda yapılır. Vücudumuzda ürettiğimiz kolesterol haricinde dışarıdan almamız gereken kolesterolü bazı besinlerden ( yumurtanın sarısı, et, peynir gibi hayvansal besinler) alırız. Hücre zarının temel bileşenlerinden biri olan kolesterolün vücudumuzda önemli bir çok işlevi bulunmaktadır. Mesela üreyip çoğalmamız bile kolesterolün vasıtası ile olur çünkü kolesterol olmadan seks hormonlarımız (östrojen ve testesteron) üretilemez. Tabiki bu önemli işlevlerine karşılık kanımızdaki kolesterol seviyesinin normaline üzerine çıkması veya altına düşmesi ise bir çok hastalığa zemin hazırlayabilmektedir. ( Kalp-Damar hastalıkları, safra kesesi probremleri vb.)

Kolesterol çeşitleri nelerdir?

Kolesterol, iyi ve kötü huylu olmak ikiye ayrılır. LDL kolesterol(düşük yoğunluklu lipoprotein): kötü huylu kolesteroldür. HDL kolesterol ise (yüksek yoğunluklu lipoprotein): iyi huylu kolesteroldür. HDL yani iyi huylu kolesterol dokulardaki kolesterolün dışarıya atılmasını sağlar, LDL kolesterol yani kötü huylu kolesterol ise kolesterolü dokulara taşıyıp arterlerde birikimine sebep olur. Sadece kötü kolesterolün değil iyi kolesterolün de kontrol edilmesi gerekmektedir. Kötü kolesterolün normal değerlerde olması kadar, iyi kolesterolün de artırılması gerekmektedir. İyi kolesterol (HDL) kalp ve damar hastalıklarının oluşumunu önler. LDL ve HDL haricinde bazıkolesterol çeşitleri de bulunmaktadır. Bunlar;

–Şilomikronlar: Kolesterol ve yağların bağırsaktan karaciğere taşınmasını sağlar. En büyük

hacimli lipoprotein grubudur.

–Lipidler: Yağları bozulup, oksijen ile etkileşime girmesi sonucu oluşur.

–Trigliseridler: Hücrelerimizde bulunan yağların depolanan formudur.

–VLDL: Çok düşük yoğunluklu lipoproteinlerdir. Karaciğerimizdeki yağların kaslara taşınmasını sağlar.

Kolesterol belirtileri nelerdir?

• Yorgunluk
• Uyku hali-halsizlik
• Bacaklarda uyuşma ve ağrı
• Siyanotik (Solgun) görünüm
• Göğüste ağrı
• Baş ağrısı/baş dönmesi
• Geç yara iyileşmeleri
• Zor nefes alma
• Yağlanma
• Göz çevresi veya yüzde sarı leke

Kolesterol için nasıl beslenilmeli?

Kolesterol düzeyimizi belli sınırlar içinde tutmak için kolesterolden zengin besinlerin kullanımını azaltmamız gerekmektedir. Hayvansal yağlar, sakadatlar, işlenmiş besinler, margarin/ trans yağlı besinler, yumurta sarısı gii kolesterol oranı yüksek olan besinlerden olabildiğince uzak durulmalıdır.

Kepekli ekmek, kuruyemiş(fınfık ceviz ), meyve/sebze tüketmek kolesterolü düşürmek açısından önerilmektedir. Beyaz et ve balık tüketilmesi ise kontrolü sağlamak için tüketilebilir. Tuz tüketilmesi kolesterolü direk olarak etkilemese bile fazla tüketilmemesi gerekmektedir. Özellikle tansiyonu olan kişilerde kolesterol oranı yükselirse kalp damar hastalıklarının görülme oranı riski artmaktadır.