MENOPOZ NEDİR?

MENOPOZ NEDİR VE BU DÖNEMDE DİKKAT ETMEMİZ GEREKENLER NELERDİR? 

Menopoz nedir? 

Menopoz yaşamımızda bebeklik, çocukluk vb. gibi hayaın bir dönemidir. Biyolojik anlamda son adet kanaması anlamına gelen Menopoz evrensel bir olaydır. Menopoz, yunanca men (ay) ve pausis (sonlanma, durma) kelimelerinden türetilmiştir. Menopoz, yumurtalık işlevlerinin git gide azalması ve adet kanamasının sona ermesidir. Yumurtalıklardaki folikül oranı giderek azalır ve bunun sonucu östrojen hormonu üretimi de azalır. Bir süre sonra östrojen üretimi kesilir, yumurtalıklar küçülür. Sonuç olarak adet döngüsü sona erer ve üreme yeteneği kaybolur. 

Dünya çapında ortalama menopoz yaşı 51 olmakla birlikte, gelişmekte olan ülkelerde gelişmiş ülkelere göre bu yaş azalmaktadır.  

Dünya Sağlık Örgütü(WHO) menopoz dönemini 3 döneme ayırmıştr: 

Premenopoz: İlk semptomların görüldüğü dönemden başlar ve menopoza kadar olan menopoz öncesi döneme denir. Menopoz döneminden önceki yaklaşık 3-5 yılda adet düzensizliklerinin yaşandığı, giderek foliküllerin azaldığı dönemdir. 

Menopoz: En son adet kanamasını görmek. 

Postmenopoz: Menopoz döneminden yaşlılığa kadar olan dönemdir. Bir kadına postmenopozal dönem diyebilmek için son bir yıldır adet görmüyor olması gerekmektedir. 

Menopoz dönemi olağan şekilde, döngüye uygun olarak normal zamanında, bunun yanı sıra erken yaşta veya kadının bazı operasyonlar geçirmesiyle birlikte cerrahi menopoz olarak görülebilir.  

Erken menopoz, 45 yaşın altı dönemde oluşur. Radyasyon, sık gebe kalınması, düşük, küretaj vb. sebeplerle görülebilir.  

Cerrahi menopoz, kadının yumurtalıklarının cerrahi olarak çıkarılmasını gerektiren operasyonlar sonucu oluşur. 

Menopoza girme yaşını etkileyen faktörler nelerdir? 

• Genetik: Menopoz yaşını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Ancak annenin menopoza girme yaşı en önemlilerinden biridir. Yakın aile yaşı da bu faktörlerden biri olabilir. 

• Yaşam Tarzı: Alkol, stres, uyku düzensizliği, beslenme gibi faktörlerin hormonal dengeyi bozması sonucu menopoza girme yaşı bundan etkilenebilir. Sağlıksız hayat şartları hormonları etkilemektedir. Özellikle bu faktörler kadının erken menopoza girmesine sebep olabilmektedir. 

• Sigara Kullanımı: Sigarada bulunan dört bin zararlı madde bir çok hastalığa sebebiyet verirken, yumurta rezervlerini etkiler ve kişinin menopoza girme yaşını etkiler. Çok fazla sigara içen kadınlar normalden daha erken menopoza girerler. 

• Irk: Farklı ırklardaki insanların genetiklerinin farklı olması ve ayrıca her ırktaki yaşam tarzı farklılıklarından dolayı menopoz yaşı da değişiklik göstermektedir. 

• Obezite: Obezite sorunu olan kadınlar, hormonal dengenin bozulması sebebiyle daha erken yaşta menopoza girebilirler. 

• Psikolojik faktörler: Psikolojik olarak travma geçirmiş kadınlar geçirmemiş kadınlara oranla daha erken yaşta menopoza girebilirler. 

• Cerrahi operasyonlar: Yumurtalığın fonksiyonelliğine zarar verebilecek olan operasyonlar menopoza girmeyi tetikler. Östrojen salınımını sağlayan bu organlar, hormonal değişimde etkindir.  

 

 

Menopoz belirtileri nelerdir? 

Menopoz belirtileri başlıca aşağıdaki gibidir: 

• Ateş basması 

• Terleme 

• Sıkıntı 

• Cinsel ilişki sırasında duyulan ağrı 

• Sinirlilik 

• Gerginlik 

• Çarpıntı 

• Bazen cinsel istekte azalma  

• Depresif ruh hali 

• Adet düzensizliği 

• Uykusuzluk 

• Dikkatsizlik 

• Çarpıntı, nabızda artış 

Menopoz nasıl teşhis edilir? 

Menopozun olumsuz etkilerinin azaltılmasının en önemli şartı erken tanıdır. Erken tanı erken tedaviye başlamayı sağlar ve bu sayede menopoz döneminde görülen semptomlar daha kolay kontrol altına alınabilir. Menopozun belirtilerini (seyrek adet görme, sıcak basması, terleme, stres vb.) kendinde fark eden kadından adetin üçüncü gününde alınan kanda FSH ve LH hormonlarının artışının saptanması menopoz tanısını koydurur.  FSH değerinin 25-40 pg/ml olması menopoza giriş dönemi yani premenopozu, 40 pg/ml üzerinde olması ise menopozu gösterir. Premenopoz dönemin de nadir de olsa yumurtlamanın olduğu ve gebelik olabileceği düşünülmelidir. Ayrıca düzensiz kanaması olan her kadın gebelik yönünden ve düzensiz kanamaya neden olabilecek sebep yönünden araştırılmalı, biyopsi ultrasonografi gibi testleri yapılmalıdır. 

Menopoz dönemi için tavsiyeler: 

• Beslenmenize dikkat edin, 

• Kalsiyum yönünden zengin ürünlerin tüketimine özen gösterin, 

• Alkol ve sigara tüketiminden uzak durun, 

• Stresten uzak durun ve kendinize hobi edinin, 

• Günlük olarak egzersiz yapın, 

• Duygularınızı yakın çevresinden kişilerle paylaşmaya özen gösterin, 

• Kendinize vakit ayırın, 

• Yürüyüş yapın, 

• Doktor kontrollerini ihmal etmeyin.  

Sağlıklı Günler Dileriz